Akış Ölçümü İçin Kullanılan Ölçüm Yöntemleri
Ölçüm yöntemi
Fonksiyon
Uygulamalar
Akış Ölçümü İçin Kullanılan Ölçüm Yöntemleri
Kısa açıklamalar: Akış ölçümü nedir?
Boruların ve çeşitli hatların içinde her gün çok sayıda ve çok farklı madde bir yerden bir yere gönderilir ve dağıtılır. Bu maddeler su, sıvı yağ, gaz, kimyasallar veya kaya parçaçıkları içeren çamurlar olabilir. Bir zaman birimi içinde bir boru kesitinden geçen bir maddenin miktarını belirlemek için kullanılan yönteme akış ölçümü denir. Bir debi ölçer ile ölçülen madde miktarı, kütle veya hacim olarak belirtilir.
Bir akış ölçerin (debimetre) yapısı nasıldır?
Bir akış ölçer esas olarak iki ana bileşenden oluşur: debimetre olarak görev yapan bir sensör ve ölçülen değerleri dönüştüren ve değerlendiren bir ölçüm konvertörü, yani bir vericiden oluşur. Sensör, belli fiziksel ve kimyasal özellikleri ve bulunduğu çevrenin maddesel yapısını nitel veya nicel açıdan algılayıp kaydedebilir. Algılanan nitelikler, ölçüm konvertörü tarafından, örneğin elektrik sinyalleri gibi işlenmeye elverişli niteliklere dönüştürülerek aktarılır.
VEGA akış ölçümünde hangi ölçüm yöntemlerini kullanmaktadır?
VEGA, debi ölçümünde esas olarak iki fiziksel ölçüm yöntemi kullanır: fark basınç ve radyometri. Fark basınç ölçümü ile yapılan debi ölçümünde, bir dinamik basınçlı akım öğesi –örneğin bir orifis levhası veya pitot tüpü gibi basınç ileticileri– üzerinden basınç farkı ölçülür. Bir fark basınç ölçüm konvertörü debiyi, ölçülen değeri kullanarak hesaplar. Burada, yüksek statik basınçlarda dahi yalnızca birkaç mbar’lık fark ölçülebilir. Ölçüm hücresinin ince ölçeklendirilmiş ve ölçüm değerlerindeki sapmaların minimal olması sayesinde debi miktarları yüksek bir doğrulukla yapılabilir. Ölçüm aralıklarının geniş seçenek yelpazesi, çok çeşitli alanlarda fark basınç ölçümleri yapılabilmesini mümkün kılar.
Debi ölçümü hangi alanlarda kullanılır?
Debi ölçümü; sıcaklık, basınç ve kuvvet gibi ölçütlerini yanısıra, endüstriyel ölçüm teknolojilerinin en önemli ölçütlerinden biridir. Debi ölçümünün gerekli olduğu tipik uygulamaların arasında, gaz ve buharın, agresif veya viskoz sıvıların, konveyör bantlardan geçen katı malzemelerin akışını ölçmek bulunur. Bu malzemeler çok farklı özellikler gösterdiğinden dolayı, bunların ölçümleri için farklı ölçüm yöntemleri kullanılır: fark basınç ve radyometri.
Konveyör bandında kütle akışının ölçümü
Radyometri ölçüm ilkesi örneğin konveyör bantlarının üzerindeki kütle akışını ölçmekte kullanılır. Radyometrik ölçümde bir izotop demet halinde gama ışınları gönderir. Konveyör bandının karşı tarafındaki sensör bu ışınları algılar. Sensörün sintilatörü, bu gama ışınlarını sinyallere dönüştürür. Sonra sinyallerin sayısı tespit edilir ve değerlendirilir. Gama ışınları malzemenin içine girerken zayıflar; sensör, ışınların şiddetinin değişimine ve bant hızına göre kütle akışını hesaplar. Radyometrinin bir avantajı, ölçümün aşınmasız ve bakım gerektirmeden yapılmasında yatar, çünkü debi ölçümü temassız yapılır. Ölçüm cihazının örneğin bir konveyör bandının çerçevesi gibi yerlere kolayca kurulabilmesi ve kolayca devreye alınabilmesi, katı malzemelerde taşınan miktarın kesin bir şekilde ölçülebilmesini sağlar.
Radyometri ile boru hatlarındaki kütle akışı da ölçülebilir. Boru hattının bir tarafına burada da, hafif radyoaktif bir izotopu olan bir radyasyondan korunma muhafazası monte edilir, bu izotop gama ışınları gönderir. Konveyör bandının karşı tarafındaki sensör, gelen ışınların yoğunluğunu ölçer. Yoğunluk ne kadar yüksekse, gelen ışınların miktarı o oranda daha azdır. Debi ölçer kütle akışını, ölçülen yoğunluğun gönderdiği sinyal üzerinden hesaplar. Bu ölçüm, genellikle çamur gibi aşındırıcı malzemelerin ölçümünde kullanılır.
Radyometri ile boru hatlarındaki kütle akışı da ölçülebilir. Boru hattının bir tarafına burada da, hafif radyoaktif bir izotopu olan bir radyasyondan korunma muhafazası monte edilir, bu izotop gama ışınları gönderir. Konveyör bandının karşı tarafındaki sensör, gelen ışınların yoğunluğunu ölçer. Yoğunluk ne kadar yüksekse, gelen ışınların miktarı o oranda daha azdır. Debi ölçer kütle akışını, ölçülen yoğunluğun gönderdiği sinyal üzerinden hesaplar. Bu ölçüm, genellikle çamur gibi aşındırıcı malzemelerin ölçümünde kullanılır.
Debi ölçümünün kullanıldığı uygulamalara bir örnek
