Kimya sanayinde emniyet: aşırı uygulama koşulları için ölçüm teknolojileri

Kimya sanayinde genellikle agresif kimyasalların, patlama tehlikelerinin ve zorlu uygulama koşullarının oluşturduğu karmaşık süreçler söz konusudur. En küçük hatalar dahi, masrafları yükselten üretim kesintilerine, insanlar ve çevre için güvenlik riskleri oluşmasına kadar giden geniş kapsamlı sonuçlara yol açabilir. Kimya tesislerinin emniyetinde patlamaya karşı koruma, fonksiyonel emniyet ve siber güvenlik kilit bir rol oynar.

VEGA, bu zorlukların üstesinden gelmek üzere geliştirilmiş ve üretilmiş sensörler sunar. VEGA’nın sensörleri, seviye ve basıncı aşırı koşullar altında dahi hassas bir şekilde ölçer, proseslerin güven içinde ve verimli bir şekilde gerçekleşmesine büyük bir katkı sağlar.

Kimya sanayinin patlama açısından büyük bir tehlike oluşturan alanlarını, yanıcı gazlar ve yanıcı tozlar oluşturur. Bu bağlamda oluşturulmuş olan “bölge konsepti”, potansiyel patlayıcı alanları, patlayıcı atmosferlerin oluşma sıklığı ve süresine göre farklı bölgelere ayırır. Bölge 0 (gaz atmosferi) veya Bölge 20 (toz), içinde yanıcı sıvılar bulunan tanklar gibi patlayıcı bir atmosferin sürekli olarak veya uzun süreler boyunca mevcut olduğu alanları tanımlar. Bölge 1 veya 21, normal çalışma koşulları altında kimi zaman patlayıcı atmosferlerin oluşabileceği alanları kapsar, örneğin tesislerin havalandırma sistemlerinin alanları. Bölge 2 veya 22, patlayıcı atmosferin nadiren ve yalnızca kısa süreliğine oluştuğu (örneğin pompaların çevresi gibi) alanlardır. Bu bölge konsepti ile, burada söz konusu edilen alanlarda uygulanacak uygun koruyucu önlemler ve kullanılacak cihaz tipleri belirlenir.

VEGA sensörleri, bu tehlikeleri en aza indirmeye yardımcı olan koruma konseptleriyle donatılmıştır:

• Kendinden güvenlik (Ex i): Elektrik enerjisi sınırlandırılarak kıvılcım ve aşırı ısınma önlenir.
• Basınca dayanıklı kapsül (Ex d): Gövde, içinde oluşacak patlamaları sınırlandırarak ve sızıntıyı önleyerek koruma sağlar.

VEGA sensörleri, ATEX ve IECEx gibi uluslararası standartların gereklerini yerine getirir; 0, 1 ve 2 bölgelerinde kullanılmaya uygundur. Paslanmaz çelik ve PTFE gibi yüksek kaliteli malzemeler ayrıca agresif malzemelere karşı direnci artırır.

Fonksiyonel emniyet, emniyet açısından kritik uygulamalarda arıza riskinin en aza indirgenmesini amaçlar. Kimya sanayinde bu bağlamda IEC 61508 ve IEC 61511 standartları çok önemli bir rol oynar. Bu standartlar fonksiyonel emniyeti, endüstriyel uygulamalarda emniyet açısından önemli bir sistemin arıza nedeniyle oluşturacağı riskin en aza indirgenmesi ve insanları, çevreyi ve tesisi koruma kaabiliyeti olarak tanımlar. Fonksiyonel emniyet, sınır değerlerin takibi, arıza durumunda sistemlerin kapatılması gibi emniyet açısından önemli fonksiyonların güvenilir bir şekilde çalışmasını garanti altına alır. Standart, SIL1’den (düşük talepler) SIL4’e (en yüksek talepler) kadar kademelendirilen, Güvenlik Bütünlüğü Seviyeleri (SIL) adı verilen güvenlik talepleri seviyelerini tanımlar. SIL seviyeleri, riskler analiz edilerek ve bir hatanın tehlikeli bir olaya yol açma olasılığına bağlı olarak belirlenir. 

IEC 61508 standartlar serisi, cihaz üreticilerine yöneliktir, emniyet açısından önemli olan sistemlerin çalışma ömürlerini kesintisiz olarak kapsar, yani bunların geliştirilmesinden ve risk değerlendirmesinden başlayarak işletimlerine, bakımına kadar uzanır ve güvenli proseslerin sağlanması için sistematik bir temel oluşturur. IEC 61511 standardı, IEC 61508’in genel ilkelerini uygular, bu ilkelerin proses endüstrisinin tesis işletmecileri için pratikteki talepler olarak neler olduğunu belirler.

VEGAPULS 6X gibi sensörler, SIL3’e kadar olan emniyet taleplerini yerine getirmek için geliştirilmiş ve üretilmiştir. Genişletilmiş tanı fonksiyonları, potansiyel arızaları zamanında tanır ve gerektiğinde sensörü emniyetli bir duruma geçirir. Kontrollerin dijital dokümantasyonları tesis işletmecisini, emniyet standartlarının verimli bir şekilde uygulanması ve kontrol edilmesi konularında destekler.

Kimya tesislerinde gittikçe yaygınlaşan, hâttâ üretim alanına (yani sahaya) kadar uzanan dijital ağ bağlantıları, yeni zorlukları da beraberinde getirmektedir: Siber saldırılar yalnızca veri güvenliğini değil, aynı zamanda işletim emniyetini de etkileyebilmektedir.

VEGA, çok kademeli bir güvenlik konsepti kullanmaktadır; bu konsept örneğin aktüel olarak VEGAPULS 6X radar seviye ölçüm cihazında gerçekleştirilmektedir:

• IEC 62443 sertifikası: Cihazlar yüksek güvenlik standartlarını yerine getirecek şekilde tasarlanmıştır.
• Şifreli iletişim: Yetkisiz erişime ve veri manipülasyonuna karşı koruma sunar.
• Olay belleği ve bütünlük kontrolü: Manipülasyon girişimlerini kaydeder ve cihaz yazılımı güncellemelerini kontrol eder.

VEGA’nın kendi güvenlik ekibi (PSIRT), güvenlik tehditlerinin hızla tanınmasını ve önlemlerin devreye girmesini sağlar.

VEGA, emniyet açısından kritik uygulamalar için İkinci Proses Sızdırmazlık Sistemi Konseptini sunar. Konsept, proses membranının arkasında yer alan ek bir koruma seviyesidir ve ölçümlerin zorlu koşullar altında da yapılmasını mümkün kılar.

VEGAFLEX, VEGABAR gibi cihazlarda kullanılan gaz sızdırmaz geçişler ve basınca dayanıklı gövdeler, sensörlerin dış etkenlerden etkilenmesini önler. Konsept, arıza ve kesinti riskini azaltır, sürekli ölçümler yapılmasını sağlar.

VEGA yenilikçi ölçüm teknolojileriyle, kimya sanayinin proseslerini daha emniyetli olmasına katkı sunar. Seviye ve basınç sensörleri, aşırı uygulama koşullarına uygun geliştirilmiş olup patlamaya karşı koruma, fonksiyonel emniyet, siber emniyet ve emniyet açısından kritik uygulamalar için çözümler sunar.

Dayanıklı malzemeler, modern teknolojiler ve ileri düzeyde koruma konseptleri bir araya getirilerek üretilen VEGA sensörleri, tesis emniyetinin ve verimliliğinin önemli bir parçasını oluşturur.